در این مقاله شما را با رسوم شب یلدا بیشتر آشنا خواهیم کرد.
آنچه در این مقاله می خوانید:
آداب و رسوم شب یلدا
آتش
قدیم دور کرسی می‌نشستند؛ قبل‌تر از آن دور آتش جمع می‌شدند؛ و الان بخاری‌ها مجلس را گرم می‌کنند.
آتش در گذشته نماد خورشید بود و برپا کردن آتش به خاطر پاسداشتش انجام می‌شده است.
البته برخی هم عقیده دارند که آتش را برای برطرف کردن نحسی اهریمن و تاریکی روشن می‌کردند.
وظیفه این آتش از بین بردن و فراری دادن تاریکی و نیروهای اهریمنی بوده است.
مثل‌گویی یا قصه‌خوانی در شب یلدا
مثل‌گویی که نوعی شعرخوانی و داستان‌خوانی است در قدیم جزئی از رسوم شب یلدا بوده و به زیبایی اجرا می‌شده.
به این صورت که خانواده‌ها در این شب گرد هم می‌آمدند و پیرترها برای همه قصه تعریف می‌کردند.
مثل قصه‌های کوچک و داستان‌های غیر واقعی اند.
بیشتر قهرمان‌های آن جانوران، دیوان و پریان هستند و برای سرگرمی و خوشایند کودکان گفته و یا نوشته می‌شوند.
در هر نقطه‌ای از کشور قصه‌های مربوط به فرهنگ خودشان رواج بیشتری دارد.
مثلا آذربایجانی‌ها قصه حسین کرد شبستری می‌خوانند و خراسانی‌ها بیشتر از داستان‌های شاهنامه داستان سرایی می‌کنند.
فال حافظ در شب یلدا
معمولا در شب‌های یلدا بزرگ فامیل به دیوان حافظ تفالی می‌زند.
به این ترتیب که مخاطب فال نیت کرده و بزرگ مجلس این جمله یا شبیه به این را می‌گوید:
ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی…
بعد لای دیوان را باز می‌کند. غزل بالای سمت راست، جواب تفال است.
اگر وسط غزل باشد، فال از ابتدای غزل که در صفحه پشت است، خوانده میشود.
سه بیت از غزل بعدی نیز شاهد فال خواهد بود. بعد از خواندن غزل، فال را تفسیر می‌کند.
اگر محتوای شعر مثبت باشد فال را خوب و اگر نباشد آن را بد می‌دانند.
از آنجا که عمده غزلیات حافظ دارای محتوایی عرفانی، عاشقانه و امیدوارکننده است؛ فال‌ها معمولا روحیه بخشند.
شاهنامه خوانی
جزء جدایی‌ناپذیر دیگر شب یلدا، شاهنامه‌خوانی ست.
این رسم از دیرباز در ایران رایج بوده. جذابیت شاهنامه‌خوانی به شیوه نقالی چند برابر میشود.
متاسفانه این رسم نقالی در حال نابودی ست.
باید خیلی خوش شانس باشید که در خانواده‌تان چنین فردی داشته باشید.
میوه های شب یلدا
میوه‌ها جزئی اصلی از سفره یلدا هستند و به نوعی رسوم شب یلدا را کامل تر می کنند. در این سفره نقش اصلی را میوه‌های سرخ رنگ بر عهده دارند.
رنگ سرخ این میوه‌ها نماد خورشید است.
انار:
انار میوه اصلی سفره شب یلدا ست. پیشینیان انار را میوه باروری و برکت می‌دانستند.
آنها این معنا را از دانه‌های زیاد آن دریافت می‌کردند.
همچنین انار به خاطر رنگ قرمزش نماد شادی و خورشید است.
در واقع خوردن انار در شب یلدا به خاطر اعتقاد به تاثیر جادوی سرایتی آن بوده است.
یعنی آنها با توسل به انار و خوردن آن برکت را از دانه‌های زیاد آن می‌گرفتند و نیروی باروری را در خود افزایش می‌دادند.
به همین ترتیب یکی از میوه‌هایی که در خوانچه یلدای عروس می‌گذارند انار است.
این میوه از دوران بسیار قدیم میوهای مقدس شناخته شده است.
انار حتی در ادیان بزرگ دنیا جایگاه ویژه‌ای دارد.
در اساطیر و افسانه‌ها هم ذکر آن رفته است.
در دین زرتشتی انار از درختان مینوی است و از عناصر مقدس و خجسته به شمار می‌رود.
زرتشتی‌ها از شاخه‌ها و میوه آن در مراسم دینی خود استفاده می‌کنند.
انار از دید مسلمانان هم میوهای مقدس بوده و در قرآن کریم از آن به عنوان میوهای بهشتی نام برده شده.
خوردن این میوه توسط بزرگان دینی توصیه شده است.
هندوانه:
هندوانه هم مثل انار میوه مخصوص سفره یلدا ست.
اما آیا خوردن هندوانه اول سرما عجیب نیست؟
باید گفت؛ همه می‌دانیم که هندوانه میوهای تابستانی ست؛
پس هندوانه علاوه بر سرخیش نمادی از خورشید است و یادآور گرمای تابستان و حرارت است.
باور بر این بوده که اگر مقداری هندوانه در شب چلّه بخورند؛
در سراسر چلّه بزرگ و کوچک، از سرما و بیماری در امان خواهند بود.
همچنین هندوانه هم مثل انار از میوه‌های پردانه است و نماد برکت و فراوانی.
میوه‌های پاییزی:
از دیگر میوه‌های سفره یلدا می‌توان انواع میوه‌های پاییزی را نام برد.
در گذشته به همراه انار و هندوانه، میوه‌های فصلی را هم در سفره می‌گذاشتند.
میوه‌هایی مثل پرتقال و انواع مرکبات، سیب، خرمالو، گلابی و حتی لبو و کدو تنبل می‌توانند جایی در سفره یلدا داشته باشند.
تنقلات و آجیل شب یلدا
در این شب مهم‌تر از شام؛ تنقلات و آجیل مخصوص شب یلدا ست و این نیز یکی از رسوم شب یلدا می باشد.
در گذشته که نگهداری طولانی مدت میوه‌ها راحت نبود؛
خیلی از میوه‌ها را برای نگهداری و مصرف در فصل‌های دیگر، خشک می‌کردند.
مغزهایی مثل پسته، گردو، بادام و فندق اجزای اصلی آجیل مخصوص شب یلدا هستند.
در کنار اینها انجیر و توت خشک شده هم حاضر اند.
از قدیم نخودچی و کشمش در بین آجیل شب یلدا وجود داشته.
غیر از اینها گندم و نخود برشته، شاهدانه، تخمه هندوانه و کدو هم جز آجیل‌های شب یلدا بوده است.
به آجیل شب یلدا تنقلاتی هم اضافه شده.
امروزه باسلق و پشمک هم از شیرینی‌های این سفره هستند.
درست است که آجیل به عنوان سالم‌ترین تنقلات شناخته می‌شوند؛
اما حواستان به کالری بالای آن و تنوع زیاد خوراکی‌ها در سفره یلدا هم باشد.
برگه میوه:
یکی از تنقلات محبوب شب یلدا میوه‌های خشک شده است.
جایگزینی مناسب برای تنقلات ناسالم و حجم زیاد شیرینی‌های صنعتی.
علاوه بر امکان خرید از خشکبار و آجیل فروشی‌ها، می‌توانید برگه های خشک شده میوه را حتی در خانه تهیه کنید.
[button title=”طرح فروش ویژه شب یلدا” link=”http://www.ehsangold.com” target=”_blank” align=”center” icon=”” icon_position=”” color=”#a361e5″ font_color=”#ffffff” size=”4″ full_width=”” class=”” download=”” rel=”” onclick=””]
[button title=”هدیه مخصوص روز مادر احسان گلد” link=”http://www.ehsangold.com/rozemadar98″ target=”_blank” align=”center” icon=”” icon_position=”” color=”#a361e5″ font_color=”#ffffff” size=”4″ full_width=”” class=”” download=”” rel=”” onclick=””]
[button title=”ولنتاین ۹۸″ link=”http://www.ehsangold.com/valentine98″ target=”_blank” align=”center” icon=”” icon_position=”” color=”#a361e5″ font_color=”#ffffff” size=”4″ full_width=”” class=”” download=”” rel=”” onclick=””]
شاید مطالب زیر برایتان جالب باشد:
بهترین پیشنهادها برای کادو ولنتاین
حلقه ازدواج ساده انتخاب کنیم یا نگین دار؟
تاریخچه حلقه ازدواج در ایران و جهان
تاثیر حلقه ازدواج از نظر روانشناسی در زندگی مشترک
شب یلدا (شب چله)، شب گرم عاشقانه (قسمت اول)
انگشتر پشت حلقه، یک هدیه و پیشنهاد رد نشدنی!
در مورد تاریخچه حلقه نامزدی چه می دانید؟
دلیل انتخاب انگشت چهارم دست چپ (رگ عشق) برای انداختن حلقه ازدواج
اولین کسانی که در جهان از حلقه ازدواج استفاده کردند!
حلقه نامزدی یا انگشتر نامزدی، کدام مناسب است؟
سرویس طلای ظریف یا درشت! کدام را برای عروسی انتخاب کنیم؟
دخترها چه انگشترهایی را بیشتر می پسندند؟
مشاهده سرویس زنانه طلا و جواهر احسان
مشاهده شرایط فروش اقساطی طلا و جواهر
پرداخت تسهیلات خرید طلا
