شب یلدا یکی از مناسبت های ملی ایرانی است.
همان طور که می دانید در این شب مراسم خاصی از جمله دورهمی ها و همنشینی ها و بسیاری موارد دیگر برگزار می شود.
اما تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که بهتر است درباره شب یلدا در آذربایجان شرقی و
مراسم ها و فرهنگ های بسیار زیبای این خطه از ایران زمین بیشتر بدانید؟
در ادامه قصد داریم شما را با محبوب ترین رسوم و فرهنگ یلدایی آذربایجان شرقی آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
شب یلدا در آذربایجان شرقی و آداب و رسوم ویژه آن
همان طور که در ابتدای این مقاله اشاره کردیم، شب یلدا در آذربایجان شرقی با آداب و رسوم خاصی همراه است.
شب چله جزو مراسماتی است که در آخرین شب پاییز و اولین شب زمستان در سراسر کشور (حتی در ایرانیان خارج از کشور) برگزار می شود.
این شب برای مردم آذربایجان با نام “چله گجه سی” شناخته می شود.
یکی از مهم ترین آداب و رسوم در آذربایجان شرقی این است که در بیشتر خانه ها بساط کرسی را به پا می کنند.
از فامیل و بزرگترها دعوت می کنند تا در این دورهمی به خانه آن ها بیایند.
اهل خانواده و مهمان ها دور کرسی می نشینند.
با گفتن خاطرات و یادآوری داستان های گذشتگان خود را سرگرم می کنند و از این شب یه یاد ماندی لذت می برند.
شعرخوانی شب یلدا در آذربایجان شرقی
در این شب آذری ها با خواندن شعر به مجالس خود رنگ و بوی خاصی می دهند.
آن ها با این کار، صفا و صمیمیت مجلس دورهمی خود را گرما می بخشند.
بزرگتر مجلس که در بیشتر مواقع اهل شعر و شعرخوانی است با خواندن اشعاری از شهریار از او یاد می کنند:
قاری ننه گئجه ناغیل دینده
کولک قالخوب قاپ باجانی دوینده
من قاییدوب بیرده اوشاق اولیدیم
بیر گول آچوب اوندان سورا سولیدیم
نماد هندوانه و انار سر سفره شب یلدا
در آداب و رسوم شب یلدا در هر جای ایران، هنداونه مهم ترین میوه ای که باید بر سر میز یلدا قرار بگیرد.
در رسوم شب یلدا در آذربایجان شرقی نیز هندوانه جزء اصلی سفره یلدا می باشد.
معمولا ریش سفید خانواده برای بریدن هندوانه خود را آماده می کند سپس با صدای بلند می گوید:
«همه بلاها و مشکلات را امشب سر بردیم!» بعد هندوانه را قاچ می کند و بین خانواده پخش می کند.
هنداونه نماد شیرینی، شادابی و خونگرمی است.
مردم آذربایجان بر این باورند که خوردن هندوانه سبب مقاومت بدن در مقابل سرمای زمستان است.
یکی دیگر از میوه های سفره شب یلدا انار است.
انار قرمز در بین مردم آذربایجان، یادآور خورشید و نشانه برکت، شادی و زایش است.
رسم غذای شب یلدا در آذربایجان شرقی
مردم آذربایجان شرقی برای شب یلدا معمولا برنج، مرغ، و آش شیر درست می کنند.
معمولا روی کرسی به عنوان دسر شب یلدا، از قاورقا یا گندم برشته شده با شاهدانه، باقلاپخته، لبو، و انواع میوه دیگر استفاده می کنند.
مردم با پر کردن سفره یلدا خود از خوردنی ها، تنقلات و غذاهای رنگی به پیشواز بلندترین شب سال می روند.
ریختن پوست هندوانه در آب جاری از رسوم دیرینه شب یلدا
یکی از عجیب ترین رسم های شب یلدا در آذربایجان شرقی این است که بعد از صرف میوه ها، پوست آن ها را در یک ظرف دیگر می ریزند.
آن ها پوست ها را صبح روز بعد آن ها را در آب رها می کنند.
با اینکه این رسم بیشتر در زمان های گذشته و رسوم محبوب آذری ها بوده است، اما گذر زمان تاثیری روی آن نداشته است.
این رسم همچنان در فرهنگ مردم آذربایجان کاری خوش یمن و مبارک محسوب می شود.
نواختن ساز توسط عاشیق ها برای شب یلدا
اگر شب یلدا از کنار بعضی از خیابان های تبریز یا برخی شهر های آذربایجان شرقی عبور کنید،
صدای دلنشین ساز و افرادی توجه شما را به خود جلب خواهد کرد.
که معمولا با سبک های سنتی موسیقی خاص ترکی، می تواند شما را مجذوب خود کنند.
به این افراد “عاشیق” گفته می شود.
عاشیق ها (یا افرادی که دستی به ساز دارند) در شب یلدا ساز می نوازند.
ان ها با خواندن شعرهای فی البداهه و داستان هایی چون (کوراوغلو قربانی و پری) بهترین لحظات را برای جمع دوستانه ایجاد می کنند.
رسم هدیه بردن شب یلدا در آذربایجان شرقی برای نو عروس
شب یلدا در آذربایجان شرقی رسمی با نام “خوانچه بردن” برای عروس رواج دارد.
در این شب خانواده داماد برای تازه عروس خود خوانچه می برند.
در خانچه هدایای یلدای عروس چون لباس، پارچه، میوه، آجیل تزیین شده و شیرینی است.
امروزه با اضافه کردن طلا سعی می کنند این مراسم برای خانواده عروس با شکوه تر برگزار شود.
البته بسیاری از افراد هم ترجیح می دهند به جای خرید یک نیم ست کوچک یلدایی یا یک مدال تکی طرح انار و
حتی یک سکه پارسیان به اندازه وسع خود استفاده کنند.
و در عین حال از وجود یک قطعه طلایی در هدایای خود لذت ببرند.
کلام آخر
یلدا یکی از مهم ترین و زیباترین شب سال برای ما ایرانی ها است که در هر شهر با توجه به رسم و رسوم با آیینی خاص و دلنشینی برگزار می شود.
نشستن دور کرسی با بزرگترها، تعریف داستان و شعر خوانی، خوردن غذاهای محلی و خاص زیبایی این شب را دو چندان می کنند.
در این مقاله شما را با برخی رسوم زیبای شب یلدا در آذربایجان شرقی آشنا کردیم.
قطعا این تنها چند موردی نیست که جزو رسوم این منطقه است.
شما می توانید از طریق بخش نظرات زیباترین رسومی که ما آن را منتشر نکردیم، را با نام خودتان منتشر کنید.
شاید به این مقاله ها علاقه داشته باشید:
قیمت و خرید گوشواره طلا| دخترانه زنانه +عکس | شب یلدا
شب یلدا (شب چله)، شب گرم عاشقانه (قسمت اول)